Over het Surinaams
Landen waar Surinaams gesproken wordt: | Suriname, Frans Guyana, Nederland |
Landen waar Surinaams een officiële taal is: | Nergens |
Aantal moedertaalsprekers: | Rond de 130.000 moedertaalsprekers. |
Eigen benaming | Sranantongo (De Surinaamse taal) |
Alfabet: |
Romeins |
Aantal letters in het alfabet: | 25 (van A tot W) |
Regulering: (Van spelling, etc.) |
Surinaamse overheid |
Taalfamilie | Creooltaal |
Surinaams is beïnvloed door: |
Nederlands, Engels, Spaans, Portugees, West-Afrikaanse talen. |
Over het Surinaams Het Surinaams is een creoolse taal die in Suriname, Frans Guyana en door de Surinaamse gemeenschap in Nederland gesproken wordt. 'Creools' wil zeggen dat de taal ontstaan is doordat verschillende bevolkingsgroepen met verschillende talen elkaar probeerden te begrijpen. Uit hun contactpogingen is uiteindelijk een nieuwe taal ontstaan. De belangrijkste basis van het Surinaams is het Engels. De meeste nieuwe woorden komen echter uit het Nederlands. Zo'n 130.000 mensen spreken het als eerste taal. Veel meer mensen spreken het als tweede taal, zo'n 500.000. Het Surinaams is vooral een informele omgangstaal. de taal is niet door de overheid erkend. Wel bestaat er sinds 1986 een officiële gestandaardiseerde spelling. Het Nederlands is de standaardtaal voor onderwijs, politiek en bedrijfsleven. Surinaams wordt vooral door mensen thuis gesproken. Surinamers noemen de taal Sranantongo, wat letterlijk 'Surinaamse (Sranan) taal (tongo)' betekent. |
Alfabet, spelling en uitspraak Het Sranantongo wordt fonetisch geschreven, dat wil zeggen, precies zoals je het uitspreekt. De spelling is niet gebaseerd op de herkomt van de woorden. Soms helpt het als je een Surinaams woord niet herkend om het hardop te lezen, het kan zo maar zijn dat het dan ineens bekend klinkt. Het van oorsprong Portugese woord pequeno (klein) werd in het Surinaams pikin (met de betekenis klein kind). Het Engelse one werd wan. En het Engelse I love you werd in het Surinaams Mi lobi yu. Omdat het Surinaams fonetisch geschreven wordt zijn een aantal letters overbodig geworden zoals de C, Q en de X. In plaats van de C is er de K of de S, afhankelijk van hoe het woord uitgesproken wordt. De Q is meestal een K. Wanneer er een X nodig is, wordt er ks geschreven. Ook de letter J komt niet in de officiële spelling voor, deze klank wordt met de Y geschreven. Op internet wordt de letter J nog wel eens gebruikt, je ziet wel eens Mi lobi joe staan. Dan komen we gelijk aan bij de OE-klank, die is in het Surinaams simpelweg een U. Het Engelse you is in het Surinaams veranderd in yu, het Nederlandse woord boek in buku. De functie van de V is overgenomen door de F (voor werd fu, vis werd fisi). De functie van de Z werd overgenomen door de S, net als in het Engels, dat ook bijna altijd een S gebruikt in woorden waar het Nederlands een Z heeft. De lettercombinaties Dy, Ng, Ny, Sy en Ty worden in het Surinaams als aparte letters beschouwd. |
Invloeden op het Surinaams In de 16e eeuw werd Suriname bezocht door ontdekkingsreizigers uit Frankrijk, Spanje, Engeland en Nederland. Het Engels en het Nederlands hebben in die tijd de grootste invloed gehad op de ontwikkeling van het Sranantongo. Later kwam er de taalkundige invloed bij van slaven die uit West-Afrika kwamen. Door de Portugese invloed in West-Afrika spraken zij vaak ook een aantal woorden Portugees. Al deze invloeden kwamen samen en ontwikkelden zich in de loop der eeuwen tot de taal die wij nu Sranantongo noemen. |
"Ik denk, dus ik ben.
Mislim, dakle postojim.
"